De discussie over de weigerambtenaar duurt maar voort. Maar een belangrijk aspect van de zogenoemde trouwambtenaren komt vrijwel nooit ter sprake: hij is buitengewoon ambtenaar en kan bovendien simpelweg worden afgeschaft.

Als het gaat om de commotie rond trouwambtenaren zijn bijna alle invalshoeken zo langzamerhand de revue gepasseerd. Een belangrijk aspect valt tot nu toe echter buiten de aandacht: de bijzondere aard van de werkzaamheden van deze ambtenaar.
In Nederland is het sinds jaar en dag de gewoonte dat de overheid de trouwdag extra cachet geeft. De Buitengewoon Ambtenaar Burgerlijke Stand (babs) praat voor de trouwdag met het bruidspaar om hen een beetje te leren kennen. Hij of zij inventariseert hun wensen en doet er alles aan de ceremonie rond de huwelijksvoltrekking zo veel mogelijk af te stemmen op de personen die voor hem staan. De babs is daarmee een bijzondere figuur in de ambtenarij. Hij of zij is aangesteld om huwelijken en partnerschapregistraties te voltrekken maar, anders dan bij andere verrichtingen van ambtenaren, wordt de babs geacht er nog een schepje bovenop te doen.

En daar zit hem vaak precies de pijn bij de weigerambtenaar. De babs die principiële bezwaren heeft tegen het huwelijk van twee mensen, wordt overvraagd als daar ook nog een gezellig praatje bij moet worden gehouden. Grote kans dat, wanneer het slechts om een kale huwelijkssluiting ging, die bezwaren er niet zouden zijn. Wie heeft ooit gehoord van een ambtenaar die weigert een ongetrouwd stel op een nieuw adres in te schrijven? Er zijn ongetwijfeld ambtenaren die bezwaar hebben tegen ongehuwd samenwonen. Toch weerhoudt dat hen er niet van gewoon hun werk te doen.

Twee mensen een formulier laten tekenen is in principe voldoende voor een huwelijksvoltrekking. Waarom moet de overheid daarom eigenlijk het feestje van individuele burgers faciliteren? Waarom speciale ambtenaren aanstellen voor ‘de grote dag’, of het zelfs mogelijk maken dat iemand voor één dag babs is, om zo het huwelijk van vrienden of familie te kunnen voltrekken?

De overheid moet ervoor zorgen dat burgers kunnen trouwen en daarmee basta. Verder reikt haar verantwoordelijkheid niet. Dat hoeft beslist niets af te doen aan het feestelijke karakter van een trouwdag. Er volgt op de plechtigheid immers in veel gevallen ook nog eens een kerkelijke inzegening en een groot feest. Die plechtigheden bieden voldoende gelegenheid het speciale karakter van de dag goed uit de verf te laten komen.
Waarom moet de gemeente uitgerekend bij de huwelijksvoltrekking alle registers opentrekken? Waarom niet bij de aangifte van een kind? Of het voor de eerste keer ophalen van het rijbewijs?

Het nu al tien jaar durende circus rond de weigerambtenaar, waarin voor- en tegenstanders elkaar met grondrechten om de oren slaan en waarin het standpunt ten opzichte van de weigerambtenaar steeds meer het karakter van een sjibbolet voor politiek correct denken krijgt, kan in een keer worden beëindigd door het fenomeen babs af te schaffen.

Op 13 augustus 2011 in Friesch Dagblad gepubliceerd