Elk nadeel heb z’n voordeel. Al wekenlang is onze kerk gesloten en worden er diensten op internet uitgezonden. Maar toch ga ik regelmatig vreemd. Reden: pure nieuwsgierigheid naar de ontwikkelingen qua preekpresentatie en muziek.
Straks weer naar de kerk, maar zonder te zingen. Beeld Matthias Boeckel
Over de preekpresentatie kan ik kort zijn: van licht ongemak bij de voorganger naar een relaxte presentatie. En ook: wat een arm- en handgebaren! ‘Nederland in beweging’ is er niks bij.
De muzikale invulling is een ander verhaal. Er is al een paar decennia geleden een tweestromenland ontstaan, en die is in de diensten op tv moeiteloos te onderscheiden.
Aan de ene kant van het spectrum is er het psalmgezang in een berijming van een halve eeuw geleden, bij voorkeur begeleid door een stampend orgel dat nauwelijks genoeg registers lijkt te hebben om de emoties tot de gewenste hoogte op te stuwen. De voorkeur gaat over het algemeen uit naar psalmen die positief van toon zijn, of in het kerkjargon: bemoedigend. Daarnaast, samen zingen is leuk maar je moet het niet opnemen.
Aan de andere kant bevindt zich de praise-sector die zich kenmerkt door gevoelige teksten die zich vooral concentreren op de eigen navel. Wat ook opvalt is dat ze een nogal dwingend karakter hebben: ik wil alles en wel nu. De psychologie van de jaren ‘70 en ‘80 heeft duidelijk haar sporen achtergelaten: ik ben oké, jij bent oké. We hebben alleen troost en ondersteuning nodig.
Niet zelden ook wordt God uitgenodigd en welkom geheten in zijn eigen huis. Ik vraag me al een tijdje af welke theologie daar achter zit.
De uitvoering geschiedt over het algemeen door een paar enthousiaste mensen waarvan altijd één sopraan, wat zeg ik, een supersopraan. Hoe hoger, zachter en ijler, hoe mooier. Ik ben nog niet één praise-groep tegengekomen met een diepe alt, of met een krachtig schurend stemgeluid. Jammer.
Er is natuurlijk ook kerkmuziek die wel muzikale en tekstuele kwaliteit heeft. Maar dat zijn de beekjes die je moet weten te vinden in dit tweestromenland.
Dat er straks op 1 juli weer diensten gehouden mogen worden is mooi, zeker voor de kerken met een paar honderd zitplaatsen. Al zal dat voorlopig nog zonder zingen moeten gebeuren, en dat is een domper.
Want natuurlijk is muziek onmisbaar en zingen fijn. Maar het zou ook fijn zijn als dat straks weer kan zonder te struikelen over tweede naamvallen en onnavolgbare zinsconstructies, dan wel tenenkrommende uitspraken en teksten met de diepgang van een bord yoghurt.