Milieu

Het milieu is nooit een hot topic geweest in christelijke kring. Ooit raakte ik als achttienjarige per ongeluk verzeild in een GPV-vergadering die – jawel – in de kerk gehouden werd. Het leven is één, niet waar? Nou, dat viel nog te bezien.

Ik viel met mijn neus in de boter. Het onderwerp van die avond was het milieu. De inleider hield een gloedvol betoog dat vooral neerkwam op: alles mooi en aardig met het milieu maar die moderne fratsen moeten niet ten koste gaan van de economie. Het was tenslotte crisis.

Nu ben ik gezegend met een moeder die al vroeg niet alleen het belang van goede zorg voor het milieu inzag, maar ook je eigen verantwoordelijkheid daarvoor. Maar mijn vraag na de lezing of die – met andere onderwerpen zo hoog geroemde – eigen verantwoordelijkheid geen rol zou moeten spelen bij het milieu, werd met hoongelach ontvangen.

Alsof fosfaatvrij wassen (hèt probleem in die tijd was fosfaat in het milieu) de wereld zou redden. En of je dan geen auto meer mocht rijden. En het was nog links ook, dat milieu-gedoe. Alleen een oud boertje die voor mij zat, draaide zich om en zei: “Ie hebb’n groot geliek.” Maar dat verdween in het hoongelach.
Ik moest hieraan denken toen ik de brochure Messentrekkers bij de Nachtwacht van Koos van Noppen las. Zelf verantwoordelijkheid nemen, je realiseren dat je Gods schepping aan het vernachelen bent met je vliegreisjes naar Turkije en de Griekse eilanden, met je kledingkast volhangen met goedkope polyester rommel die door kinderhandjes is gemaakt, met je overmatige vleesconsumptie.

En dat is meteen het lastige. Want hoe moet het dan wel, wat mag je wel en wat niet? Wie gaat ons dat vertellen? De meeste reacties op de brochure pasten dan ook helemaal in het oud-christelijke patroon van de organisaties. Wij christenen hebben daar namelijk speciale organisaties voor, en die denken voor ons. Dan ga je een keer naar een avond van zo’n club, je koopt een boekie en je geeft eens wat extra aan een collecte. Verder is het business as usual.

En nog een probleem: het houdt nooit op. Je leeft, je ademt, eet, drinkt en poept, en je vervuilt. En dat is precies het pijnpunt: ons streven naar perfectie. Wij doen het namelijk niet goed, wij falen, en daarmee is het moeilijk leven, ook voor christenen die erkennen dat ze niet volmaakt zijn en het ook niet worden.

Maar waarom zou je ondanks dat falen niet gewoon je best doen? In de overtuiging dat God alles wat je doet al lang met welbehagen aanziet.

IS en Nederlandse moslims

Moeten moslims in het openbaar afstand nemen van de wandaden van IS, Boko Haram, de taliban en anderen? De meningen daarover lopen flink uiteen. Een discussie in het programma van Jeroen Pauw was er de laatste uiting van.

Nee, zegt de ene moslim. Wat heb ik daarmee te maken? Ik woon hier al mijn hele leven, ga ’s morgens gewoon naar mijn werk en breng mijn kinderen naar school. Geen haar op mijn hoofd dat ik ook maar een vinger zou uitsteken naar mijn christelijke, atheïstische, hindoe- of anderszins (on)gelovige buren.

Graag, zegt de andere moslim. Ik wil heel graag uitleggen dat mijn geloof niets te maken heeft met deze barbaren en hun afschuwelijke daden. Van die laatste is Rasit Bal een voorbeeld. Hij is voorzitter van Contactorgaan Moslims & Overheid.

In de NRC van afgelopen zaterdag legt hij echter uit dat er nogal wat haken en ogen zitten aan een gezamenlijke verklaring. Allereerst is er onder moslims veel verschil van mening. Niet zozeer over IS, wel over wat te doen.

Daarnaast zorgen sociale media ervoor dat moslims die zich wel uitspreken, zoals bijvoorbeeld Ibrahim Wijbenga en Ahmed Marcouch, de nodige bagger over hun hoofd krijgen uitgestort, soms zelfs letterlijk. Probleem is ook, zegt Rasit Bal, dat wij niet worden uitgenodigd. Een gemiste kans voor de regering, lijkt me.

Ook bij niet-moslims is een discussie losgebarsten over de wenselijkheid dat moslims afstand nemen van geweld dat door andere moslims wordt gepleegd. Niet doen, zegt Ruard Ganzevoort in Christelijk Weekblad van 19 september. Dat doen christenen immers ook niet, waarom zouden wij dat dan wel van hen verlangen? Hij is niet de enige die er zo over denkt en het is bovendien een sympathiek standpunt.

Ik kan me echter talloze discussies herinneren over de kruistochten, over religies in het algemeen die oorzaak zouden zijn van de meeste oorlogen. Daarbij werden ook verwijzingen gebruikt naar het (christelijke) conflict in Noord-Ierland, naar de misdadiger Joseph Kony met zijn ‘Leger van de Heer’ in Oeganda, naar Amerikaanse christenen die abortusartsen doodschoten. Ook onder christenen is het nodige kaf onder het koren, zijn er verblinde mensen, en mensen die menen dat ze het recht in eigen hand mogen nemen.

Waarom zou ik daar als christen niet publiek afstand van nemen? Al was het maar omdat veel mensen gewoon geen kaas hebben gegeten van religie en alles wat ermee samenhangt. Dat kan aan hen liggen, maar wat dan nog? Waarom zou je willen dat anderen met een verkeerd beeld van jouw godsdienst blijven rondlopen?

Daar komt voor christenen nog bij dat dit in het verlengde ligt van de opdracht van de apostel Petrus altijd verantwoording af te leggen van de hoop die in je is.

Het lijkt mij voor moslims dan ook gewoon verstandig om wel (publiek) afstand te nemen van moslims die geweld gebruiken. Desnoods doen ze dat alleen namens een bepaalde groep, dat is beter dan niets. Tegelijkertijd betekent het huiswerk voor Nederlandse moslims: verketter elkaar niet als je het oneens bent, accepteer dat de ander die jouw opvattingen niet deelt, toch een oprecht moslim kan zijn. Maar dat huiswerk hebben we allemaal, ook christenen, en ook niet-gelovigen.

De Nederlandse regering ten slotte zou een aantal vertegenwoordigers kunnen uitnodigen en hen op die manier een platform bieden. Alles voor de vrede in de samenleving.

Godslastering

Al sinds de jaren zijn ’60 zijn christenen een dankbaar mikpunt voor spot. En eerlijk is eerlijk, daar maakten ze het vaak ook wel naar. Christenen namen zichzelf zeer serieus, en kerken ook.

Gevoegd bij het feit dat het christendom eeuwenlang toonaangevend is geweest in Europa en daar tot in de zeer recente geschiedenis niet altijd een fraaie vertoning van heeft gemaakt, mag het niet verbazen dat de spotzucht zich op christenen richtte.
Coarse_language
Maar inmiddels is de situatie veranderd. Christenen zijn een minderheid geworden en daar kan ik persoonlijk prima mee leven. De spot en soms zelfs de haat wordt er echter niet minder om. Blijkbaar zijn we nog steeds een bedreiging en een ergernis.

Begrijpelijk, het christelijke geloof is een voor de handliggend doelwit. Het verhaal irriteert, prikkelt en legt als het goed is dingen bloot die de meeste mensen liever verborgen houden. Bovendien is het een tegendraads en vreemd verhaal over een God die mens wordt, lijdt en sterft. En daarna weer opstaat. Wat moet je daar mee als weldenkend modern mens? Of als weldenkende Germaan uit 700, of als weldenkende Griek uit het jaar nul?

Als je nagaat hoe die mens geworden God stierf dan wordt de spot nog begrijpelijker. Mensen die hem aan het kruis zagen hangen, bespotten hem ook. Het kruis was niet alleen uitzonderlijk wreed, het nodigde ook uit tot spot, net zoals de schandpaal uitnodigde tot het werpen van rotte eieren naar de veroordeelde.

Christenen hoeven er dus niet van op te kijken als hun geloof wordt bespot. En als zij zelf worden bespot, hoeven ze zich daar nog minder druk om te maken.

Ik lig er dan ook geen minuut wakker van dat artikel 147 uit het Wetboek van Strafrecht is verdwenen. Het was even zinloos als een bordje met Verboden te vloeken.

Ondertussen helpt het schrappen van het wetsartikel natuurlijk ook niet om de Nederlander eens wat meer te laten nadenken bij wat hij zegt of zich te verplaatsen in iemand anders. Daar heb je dan ook geen wet voor nodig maar beschaving.

SGP

Het kabinet kan door met gedoogsteun van de SGP in de Eerste Kamer. Wat een schrik! Zo’n eng partijtje van christenfundi’s zonder vrouwen maar met een hele reeks aan verboden en verbodjes. Daar gaan de zalige kooopzondagen, de open zwembaden op zondag, en godslastering blijft strafbaar. Eng!
En eigenlijk ook ondemocratisch. Want het is een klein partijtje maar ze krijgen nu heel veel macht.

Zo maar wat jammerklachten op radio en tv. Toen D66 in een vergelijkbare positie zat tijdens de Paarse kabinetten werd juist de loftrompet gestoken. Knap werk van zo’n klein partijtje! En ze konden nu mooi de euthanasiewet en andere Paarse kroonjuwelen erdoor jassen. Handig!

De afkeer van de SGP (ook niet mijn partij, als vrouw) staat symbool voor de afkeer van religie in het algemeen. Moslims zijn eng maar christenen deugen ook niet, kijk maar naar de kruistochten… De wandaden van niet-godsdienstig geïnspireerde leiders en staten worden voor het gemak vergeten. Hitler, Mao en Stalin konden er ook wat van, gezamenlijk hebben ze meer doden op hun geweten dan alle godsdiensten bij elkaar, zeker gerekend de korte periode van hun bestaan.

Maar daar voelt de gemiddelde Nederlander zich niet door aangesproken. Hij hoort immers niet bij een groep, hij is een individu. De domme mensen, mensen die geloven in iets wat je niet kunt zien, die horen bij een groep. En hen kun je dus alles in de schoenen schuiven wat een lid van hun groep op zijn geweten heeft, al doen en zeggen zij dingen waar het grootste deel van hun groep het niet mee eens is.

En als dat niet lukt, is er altijd nog de zalige onwetendheid, elke dag geëtaleerd in programma’s als DWDD en Pauw en Witteman.

Maar niet te chagrijnig, er komt ook wel eens iets leuks voorbij. Op Twitter circuleert het vermoeden dat het kabinet in ruil voor gedoogsteun van de SGP de zwarte kousen in het vervolg in het 6% Btw-tarief laat vallen. Wie weet komen ze nu weer in de mode!