DENK zelf

Tot nu toe had ik niet de moeite genomen de website van DENK te bezoeken. Maar toen ik vanmorgen op de radio hoorde dat een van de oprichters onderwerp van onderzoek is naar fraude in twee zaken, besloot ik toch maar eens een kijkje te nemen.
tunahan-kuzu-en-selcuk-ozturk-03Er staan allemaal filmpjes op voor de nieuwsgierige DENK-zoeker. Een ervan heeft de lonkende titel : ‘De media willen niet dat je dit weet. Trap er niet in.’ De media, dat is dus ook het NRC en zijn journalist Joep Dohmen die in de fraudezaak is gedoken.

Nu maken filmpjes van politieke partijen nooit een echt verpletterende indruk op mij en dit filmpje is geen uitzondering op de regel. Tunahan Kuzu, Farid Azarkan, Sylvana Simons en Selçuk Öztürk zitten op krukjes, kijken elkaar aanmoedigend en instemmend aan en zeggen hun teksten op. Dergelijke toneelstukjes werken altijd op mijn lachspieren.

Eerst kwam er een lesje staatsrecht met de ideeën van Montesquieu over de Trias politica in een notendop, en toen ging het mis. De vierde macht is de macht van de media, zegt Sylvana Simons. En ik maar denken dat de vierde macht de ambtenarij was. De vijfde macht, dàt is de macht van de media. Dat had ik dus niet goed begrepen.

Maar wat daarna werd verteld was pas echt opzienbarend. De media gingen graven in het verleden van de DENK-politici, en dat deden ze nou altijd. Foei! Want daarmee gedraagt de journalist zich als het Openbaar Ministerie, zeker als hij ook nog eens de strafeisen gaat opstellen; en als de rechter als hij een vonnis velt, aldus DENK. Nu begrijp ik waarom ze bij DENK zo’n hekel hebben aan de vrije pers. Daar zitten namelijk mensen die dit soort krankjorume redeneringen aan de kaak stellen.

Er is echter nog een vierde stap, stelt Öztürk, “Want jij bepaalt waar je wel of niet in gelooft.” Wat een verademing! Gelukkig gelooft DENK dat ik wijs en verstandig genoeg ben om door dit spel heen te prikken. Ik kan ze geruststellen. Dat ben ik.

Het is uiteraard geen toeval dat uitgerekend nu dit filmpje op de website staat, het is eerder hilarisch doorzichtig. In oorlogstermen heet dit een pre-emptive strike. Öztürk weet al lang dat er een onderzoek naar hem loopt en zag het zwerk het al hangen. En waarom zou je dan geen gebruik maken van het wantrouwen dat er toch al heerst? Dan zijn bij voorbaat alle beschuldigingen een bevestiging van je slachtofferschap en kun je mooi nog even het wantrouwen aanwakkeren. De cirkel is rond.

O ja, en aan het eind van het filmpje gaan de vingertjes van de vier omhoog. Een gratis advies: niet doen! Heel irritant. Nog een gratis advies: laat de website even nakijken door een neerlandicus.

Mening

De rellen naar aanleiding van het knullige filmpje over Mohammed hebben levens gekost. Onbegrijpelijk voor westerlingen van de 21e eeuw. Wat moeten we daar nu mee? Daar wordt verschillend over gedacht.

Een geloof is ook maar een mening, stelt Martin Slagter in de Volkskrant. En daarom moeten ‘we’ niet wijzen op de beledigingen die christenen en joden moeten ondergaan in islamitische landen maar duidelijk maken dat religie niets meer of minder waard is dan welke andere seculiere mening ook.

Afgezien van de vraag of er dan geen verschil is tussen een overtuiging en een mening (dat lijkt me wel), heeft Slagter op het eerste gezicht een totaal andere benadering dan Thomas von der Dunk in dezelfde krant maar dan een paar dagen eerder.

‘We staan voor de keuze tussen filosofische zelfverloochening en fysiek zelfbehoud. Is de vrijheid van het woord, de vrijheid van èlk woord, doden elders waard?’ vraagt Von der Dunk zich af.

Von der Dunk gaat er in zijn betoog ook impliciet vanuit dat religieuze overtuigingen niet belangrijker zijn dan seculiere maar hij maakt zich er minder makkelijk vanaf dan Slagter. Von der Dunk realiseert zich in ieder geval dat de vrijheid van het woord levens heeft gekost.

Om uiteindelijk te concluderen dat bij ons in het westen volkerenmoord het ergst denkbare misdrijf is, en in islamitische landen blasfemie het hoogste scoort op de ladder van erge zaken. Onze universele waarden zijn zo universeel nog niet.

‘Alleen een consequent uitgedragen verlicht westers standpunt inzake religie en godsdienstigheid zal de gewelddadige protesten tegen ‘belediging’ van de islam op termijn doen afnemen,’ beweert Slagter. Hoe komt hij daar bij? Zullen ‘ze’ uiteindelijk wel een keer leren onze verlichte westerse standpunt uiteindelijk veel beter is?

Waarom zou dat zo zijn als alles toch maar een mening is? Want als religieuze overtuigingen ook maar een mening zijn, waarom zouden seculiere overtuigingen dan wel meer zijn dan ook maar een mening? Waarom zou het recht op vrijheid van meningsuiting ertoe doen? Dat is toch ook maar een mening? Slagters kennelijke hekel aan de pretenties van religie laat hem in de kuil vallen die hij voor anderen heeft gegraven.

Von der Dunk maakt vervolgens af waar Slagter blijft steken in goedkope retoriek. Hij geeft geen antwoord op de vragen die hij opwerpt omdat hij die niet heeft, maar hij concludeert terecht dat de vrijheid van het woord gevaar loopt.

Maar de overeenkomst tussen beiden is dat ze geen zaak meer hebben waarvoor ze alles over hebben, ook de dood. Waar wil een westerling nog voor sterven? Voor een optreden in Idols? Voor een lagere hypotheekrente of een nieuwe auto? Voor de vrijheid van het woord misschien…?

En zo wordt het natuurlijk eng om mensen tegen te komen die wèl willen sterven voor hun overtuiging. Ook als anderen dat ‘ook maar een mening’ vinden.