Tagarchief: inkomen

Toeslagencircus

Geplaatst op door
Beantwoorden

Bijna zes miljoen Nederlanders ontvangen een zorgtoeslag, las ik vanmorgen in de NRC. Ik wist niet wat ik las. Zes miljoen? Gelukkig is het CBS ook voor de gewone Nederlander toegankelijk. En ja hoor, daar stond het.

Euro_coins_and_banknotesVier miljoen euro wordt verdeeld over zes miljoen huishoudens: ‘In 2011 ontvingen zes op de tien huishoudens deze toeslag, gemiddeld rond de 1000 euro. Dat komt neer op ongeveer 85 euro per maand.’ Let wel, het gaat hier uitsluitend over de zorgtoeslag. Er zijn ook nog huurtoeslagen, toeslagen voor de kinderopvang en nog veel meer.

Ooit was een minimumloon voldoende om zelf alles te kunnen betalen. Voor een gezin welteverstaan, met een vaak niet-werkende echtgenote en meerdere kinderen. De enige toeslag was de kinderbijslag, die ook rekening hield met het aantal kinderen.

Wat is er gebeurd dat een heel woud van toeslagen nodig is om ervoor te zorgen dat met name mensen aan de onderkant van het loongebouw kunnen rondkomen? Ik ben een econoom van de koude grond, maar er zijn me in de loop der jaren wel bepaalde dingen opgevallen.

Toen in de jaren ’90 de bomen tot in de hemel groeiden en het postmodernisme het einde van de ‘grote verhalen’ aankondigde, veranderde dat het wereldbeeld drastisch. Geen klassenstrijd meer want er was voor iedereen genoeg.

Twee paarse kabinetten werden geconcipieerd die beide tot stand konden komen doordat de PvdA ‘zijn ideologische veren afschudde’. De VVD schudde niets af. Haar visie werd hooguit op onderdelen nog bekritiseerd door de PvdA.

Ondertussen klotste het geld tegen de plinten. Geen wonder, want behalve economische groei, werden tot dan toe overheidsdiensten en -bedrijven enthousiast geprivatiseerd. Het leverde enorm veel geld op en bovendien zou door de marktwerking alles nog veel goedkoper worden voor de burger…

Omdat het toch economisch goed ging, kon iedereen die dat wilde, werken en zelf zijn geld verdienen. Vakbonden verloren steeds meer leden, wie had ze nog nodig? Een beetje ‘winner’ onderhandelde zijn eigen salaris wel bij elkaar, al dan niet geholpen door connecties of een vlotte babbel.

Voor jezelf zorgen, werd het hoogste goed, autonomie het hoogst haalbare. Dat autonomie in een samenleving (sic!) een idiote veronderstelling is, moest nog blijken, getuige de nu opeens weer luid bejubelde participatiesamenleving. Maar omdat het vaak toch alleen maar over geld ging, werd ook dat begrip autonomie vooral financieel ingevuld.

Het VVD-beleid won op alle fronten. De kloof tussen hoog- en laagbetaald werk groeide, en inmiddels is de middenklasse langzaam aan het verdwijnen. Dat dit heel ongezond is voor een samenleving, is eenvoudig aantoonbaar.

Ook in economische zin is het een ramp. De rijke bovenlaag pot haar geld op of besteedt het in het buitenland, de arme onderlaag kan net rondkomen, bezuinigt waar ze kan en bouwt schulden op. De middenklasse levert normaal gesproken economische groei, maar kan die rol niet meer vervullen.

Het minimumloon van vroeger is al lang niet meer toereikend om gewoon van rond te komen. De zorgkosten rijzen de pan uit, de huren zijn in twee jaar tijd maarliefst met 9% gestegen, kinderopvang is noodzakelijk maar vormt een grote aanslag op een laag inkomen.

Wat te doen? Toeslagen geven! De voordelen van een toeslagenstelsel zijn legio. Het door de VVD zo gekoesterde bedrijfsleven hoeft de te lage salarissen niet aan te passen maar kan wel enorme salarissen aan de bovenkant geven.

Het geld dat de toeslagen kosten, vormt een wapen tegen politieke partijen die opkomen voor de laagbetaalden: we moeten toch bezuinigen? VVD-er Halbe Zijlstra gooide daar dit voorjaar al een balletje over op. Van de voorgestelde verlaging van de belasting komt hoogstwaarschijnlijk niets.

Daarnaast zijn toeslagen uitstekend onderhandelingsmateriaal. Miljoentje erbij, miljoentje eraf, en tevredenheid alom. Alleen krijgt die handel steeds meer de trekken van het toewerpen van een bot.

Ook een probleem: de enorme ondoorzichtigheid van het systeem. Waar heb je recht op? Veel mensen hebben geen idee, weten zich geen raad met de papierhandel en laten het erbij zitten, langzaam wegzakkend in schulden of een geïsoleerd bestaan.

En mensen die er wel gebruik van maken, verkeren tot soms wel drie jaar na dato in volstrekte onzekerheid: heb ik teveel gekregen? Een bedrag van een paar honderd euro terugbetalen, is een hele opgave van een minimumloon.

De weg terug: betaal mensen een salaris waarvan ze gewoon kunnen leven, verlaag de belasting op inkomen uit arbeid en verhoog die op vermogen. Maar ik laat me graag corrigeren door mensen die er echt verstand van hebben.

Solidariteit

Geplaatst op door
Beantwoorden

De ziektekostenverzekering blijft de gemoederen bezig houden. Nu deed het CPB weer een duit in het zakje: laag opgeleiden zouden minder in hun basispakket moeten hebben. Je werd vroeger voor minder aan de schandpaal genageld.

Maar die tijden zijn voorbij. Het is prijsschieten op iedereen die minder opleiding heeft dan HBO en minder verdient dan twee keer modaal. Ondertussen kun je je afvragen of het niveau van HBO en meer nog steeds is wat het was.

Immers, je hoeft geen afgestudeerd socioloog te zijn om te weten dat een hoge opleiding niet per se betekent dat je een hoog salaris verdient. Niet iedereen die aan een universiteit gaat studeren, kiest een richting waarmee hij binnenloopt. En niet iedereen die een MBO-opleiding volgde, verdient nu het minimum. Een loodgieter met een eigen bedrijf verdient meer dan een filosoof die slechts een parttime baan kan vinden.

Maar de VVD heeft blijkbaar maling aan de realiteit. Tweede Kamerlid voor de VVD Anne Mulder zei op Radio 1: “Het CPB legt de vinger op een heel zere plek. Je kunt niet tot in het oneindige de rekening van de zorg neerleggen bij mensen met een wat hoger inkomen die daar nauwelijks een beroep op doen.”

Een heel zere plek, ach gut. Mensen met een wat hoger inkomen (hoeveel is dat?) die nauwelijks een beroep doen op de gezondheidszorg? Lopen die niet onder de tram? Kunnen zij geen akelige ziektes krijgen? Dat er verband bestaat tussen een ongezonde levensstijl en hart- en vaatziekten en kanker is duidelijk. Maar hoe dat precies werkt, daar zijn wetenschappers bepaald nog niet uit. Nog afgezien van erfelijkheid en domme pech.

Dat een lage opleiding betekent dat ook kennis en vaardigheden op het gebied van levensstijl minder aanwezig zijn dan bij hoger opgeleiden, zal ongetwijfeld waar zijn. Maar mensen dan maar uitsluiten van bepaalde zorg is wreed. En dat een-op-een koppelen aan inkomen is ronduit dom.

Middenklasse

Geplaatst op door
Beantwoorden

Nu het Nibud en het CBS een nieuwe lading cijfers over het Nederlandse volk hebben uitgestort en de stofwolken langzamerhand optrekken, blijkt de middenklasse er wederom het meest bekaaid af te komen.

Het enige voordeel: de middenklasse wordt eindelijk duidelijk gedefinieerd: tussen modaal (€33.000 per jaar) en €70.000 per jaar.

Dat is prettig want tot nu toe kwamen politici er mee weg met hogere inkomens iedereen te bedoelen die meer verdiende dan modaal. Dan klinkt het heel aardig om te zeggen dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen maar dat pakt in de praktijk minder aardig uit.

Toch helpt die wetenschap niet veel verder omdat het antwoord op de vraag of je alleenstaand bent of niet, en of je alleen- of tweeverdiener bent, het beeld weer drastisch kan veranderen.

Daarnaast: heb je kinderen op de kost? Studerend of niet? Heb je een koophuis met een tophypotheek of woon je in een huurhuis? Moet je vaak naar de dokter of ben je zo gezond als een vis?

Het had zo eenvoudig kunnen zijn: tel de inkomens bij elkaar op (dus ook eventueel het loon van de een en niets van een niet-verdienende partner) en deel door het aantal volwassenen dat daarvan leeft.

Maar dat is niet de bedoeling omdat dat niet strookt met het vigerende beleid dat iedere volwassene zijn eigen inkomen verwerft.

Maar wanneer iemand een verdienende partner heeft en zelf niet voor zijn inkomen kan zorgen, door ziekte of langdurige werkloosheid, dan wordt de partner wel degelijk geacht de kosten te dragen. Jeder konsekwenz führt zum Teufel, zal de achterliggende gedachte daarvan wel zijn.

Met andere woorden, laat de stofwolken zijn opgetrokken, veel helpt het allemaal niet. Het enige wat volstrekt duidelijk is, is dat de hoge inkomens niet erg te lijden hebben.

Het Nibud neemt in zijn berekening niet eens de moeite voor te rekenen wat de gevolgen zijn voor mensen die meer dan € 75.000 per jaar verdienen.

Veel mensen uit de middenklasse die op de VVD hebben gestemd omdat ze dachten dat hun financiële belangen zouden worden behartigd, hebben zich dus vergist. Dat de inkomensafhankelijke zorgpremie is geschrapt, doet daar niets aan af.

Het protest van de VVD-achterban is succesvol geweest. En dat is dan meteen de eerste keer in jaren… De redactie van De Telegraaf mag wel een bloemetje.

(www.arendvandam.com)