Koning

Het tweejarig feest ter gelegenheid van het tweehonderdjarig bestaan van het koninkrijk der Nederlanden is afgesloten. En alles is zo goed als wel aan het volk voorbij gegaan. Koning_Willem_I_-_staand_met_de_grondwet_van_1815

Dat kon wel eens een slecht voorteken zijn. Dat wil zeggen, als Nederland een koning wil houden. Persoonlijk vind ik dat het koningschap te verkiezen is boven een republiek. President Kok, of president Rutte? Ik moet er niet aan denken, boven de partijen staan gaat oud-politici meestal niet meer lukken. Maar de koning moet het dan wel goed doen. In hoeverre slaagt onze huidige koning daarin?

Een teken aan de wand is Willy, de hit van Lucky-TV, die zelfs Wim Daniels (die toch nauwelijks verdacht kan worden van monarchistische sympathieën) op Twitter deed verzuchten dat iemand die niets terug kan doen zo langdurig op de korrel nemen, feitelijk een ernstige vorm van pesten is.

Maar het gevaar voor het koningshuis komt eerder van binnenuit. Veel van de kritiek op het koningshuis houdt verband met geld, en dat is een gevaarlijk thema in Nederland. Recent nog weer was daar de restauratie van De Groene Draeck. Omgerekend zou die neerkomen op bijna een ton per jaar. Uit de staatskas.

Om maar niet te spreken van het gebruik van regeringsvliegtuigen voor de lol, de zeer tegen de zin van Willem en Máxima afgezegde koop van de koninklijke villa in Mozambique, het hek rond het vakantieverblijf in Griekenland, de zestig miljoen kostende restauratie van paleis Den Bosch, enzovoorts.

Misschien heeft het ermee te maken dat Máxima uit de jestset komt, misschien heeft Willem een aardje naar zijn grootvader. Of misschien spiegelen ze zich teveel aan de groten der aarde, of wat daarvoor doorgaat.

Mopperen over geld en het koningshuis is zo oud als het koningshuis zelf, en zelfs van ver daarvoor, toen de Oranjes nog braaf stadhouder waren. Maar als je toch al een positie hebt waarin alles wat je doet wordt uitgebeend, lijkt het me verstandig al te voor de hand liggende valkuilen te vermijden.

Gewoon bezuinigen als heel het volk dat moet en ook zelf iets betalen uit je royale toelage, zelfs als dat niet per se hoeft, zou de stevigheid van de grond onder het koningshuis ten goede komen. Want als het koningshuis echt gaat wankelen, helpt daar geen lief lachende Zuid-Amerikaanse blonde schoonheid tegen.

Koningsdag 2015

Zo langzamerhand ben ik gewend geraakt aan Koningsdag. Dat komt ook omdat ik geen kind meer ben, want dan zou ik afgelopen vrijdag aan de koningsspelen hebben meegedaan, èn daar een week van te voren al tegenop hebben gekeken.koningsdag-2015-3

Nu zie ik op tv in plaats van Beatrix haar zoon rondlopen, met vrouw en kinderen. Ach, die kinderen, wat hadden ze nou weer aan… van die rare capejes die waarschijnlijk nog ergens op de zolder van het paleis hebben gelegen.

En weer hebben alle drie de meisjes hetzelfde aan, alleen daarom al zou je je zusjes gaan haten. Kan iemand Máxima niet vertellen dat niemand hetzelfde jurkje aan wil als haar zus, en zeker niet als haar twee zusjes?

In de Grote Kerk van Dordrecht werd een mini-Bach-concert gegeven, ingeleid door een meisje dat alles uit haar hoofd had geleerd maar een paar keer te vroeg begon. Sneu.

Je stelt je voor hoe het arme kind oefende, met rode vlekken in de hals, een zakdoek in de hand en een nog zenuwachtiger moeder op de bank die haar steeds met schrille stem in de rede valt.

Maar misschien ging alles ook wel in opperste harmonie, oefende haar vader met haar en kregen zij al doende een band voor het leven. Je weet het niet. Van de eerste optie kun je wel een mooiere film maken.

De koning keek zo professioneel mogelijk tijdens het concertje maar volgens mij verveelde hij zich dood bij Händel. Màxima keek zelfs op haar horloge, al na de eerste drie maten.

Meer heb ik niet gezien, behalve dan een toneelstukje over een bijeenkomst in 1572 in Dordrecht. Het stukje deed de geschiedenis vrij ernstig geweld aan maar ach, het is feest.

De rest van Nederland dompelde zich zoals gebruikelijk weer onder in de rommel van landgenoten. Ik ook. Buit: drie aardbeistekjes voor 20 cent. Hoera voor de koning!

Koningsspelen

Sommige dingen veranderen nooit, andere moeizaam. Mijn hele leven heb ik Koninginnedag gevierd en dat geldt voor alle Nederlanders, behalve republikeinen. Die vieren niks.

Maar dit jaar vieren we Koningsdag en op een bepaalde manier klinkt dat niet vrolijk. In Koninginnedag zit een lachje, iets sprankelends en feestelijks. Koningsdag is plechtig en serieus. En dat klopt ook want meteen móet er weer wat: koningsspelen.

Wat ben ik blij dat ik niet meer naar school ga! Sportdagen haatte ik al vanuit de grond van mijn hart en dan was er ook nog een Koningsspeldag bij gekomen.

Het ergste is dat je het als kind leuk moet vinden. Gezellig, hè, sportdag. Een meter of 20 met een aardappel op een lepel lopen, als wedstrijdje met een ander kind, het liefst in de hitte. Of een emmertje water naar de andere kant van een grasveld dragen. Waarom, vraag je je af.

Definitie van een sportdag: achterlijke spelletjes doen die de een of andere malloot die eigenlijk in een inrichting thuishoort maar per ongeluk op een leraarsopleiding terecht was gekomen, op een regenachtige namiddag bij elkaar gefröbeld heeft. Waarschijnlijk onder invloed van alcohol of drugs.

De meest krankzinnige spelletjes had je, misleidend gebracht als ‘oud-Hollands’. Ik kan me de meeste niet meer herinneren. Verdrongen, en dat wil ik graag zo laten.

Gelukkig is de ouderwetse rommelmarkt gebleven, dat wil zeggen, tenzij de koning het in zijn hoofd haalt ook voor volwassenen iets van een speldag te organiseren. Je weet het niet, hij is er fanatiek genoeg voor.

Ik zal niet zeggen dat de rommelmarkten die nu koningsdag opsieren het summum van genot zijn. Elke keer als ik er rondloop, vraag ik me na tien minuten te hebben doorgebracht tussen de puinhopen die uit andermans zolder en schuur zijn gehaald, weer af waarom ik daar eigenlijk heen ben gegaan.

Girl_playing_violinNou ja, alle vioolspelende meisjes krijgen wat geld van me. Omdat ik zelf ook viool speel maar nooit op Koninginnedag op de markt durfde te gaan staan met de vioolkist geopend voor me. Toen was dat ook vragen om problemen.

Maar alles is beter dan een sportdag. Alles.

Monarchie

Ondanks de perikelen rond het kroningslied en de kroningsvlag met wimpel (!) die Echtgenoot aan de gevel hing, was 30 april een mooie dag. Zelfs het weer werkte mee.
vlag 1
Voor de jonge lezertjes: wat een verschil met 30 april 1980! Rookbommen allerwegen, krakersrellen, ME die woest om zich heen mepte en op zijn beurt weer werd gemept, Juliana die zich mede vanwege een slechte geluidsversterker nauwelijks verstaanbaar kon maken. Je zou denken dat de monarchie op haar laatste benen liep.

Maar zie, 33 jaar later is het feest waar je maar komt, brood en spelen, geen wanklank te horen. Geen wanklank? Toch wel. Twee mensen op de Dam stonden met koningsonvriendelijke borden te zwaaien en werden terstond afgevoerd door overijverige politieagenten. Jammer! Had ze fijn laten staan…

Make my day! dachten republikeinen Hans Maessen en ene Joanna, die naar verluid studente is maar er haar beroep van heeft gemaakt met een verongelijkt gezicht op tv te komen. De krokodillentranen vloeiden rijkelijk. Hun recht op demonstratie zo wreed verstoord! Noord-Koreaanse praktijken, riep voornoemde Joanna.

Wat? Noord-Korea op de Dam? Tot dan toe kon ik hartelijk om het schaap lachen maar vanaf dit moment was de lol eraf. Ik weet niet waar of wat Joanna studeert, maar het buitenland in het algemeen en Noord-Korea in het bijzonder spelen er vast geen rol van betekenis in.

Toch krijgen Maessen en Joanna voortdurend een podium, met name de laatste. Dat mag niet verbazen want zo lang een vrouw onder de dertig is en er min of meer appetijtelijk uitziet, mag ze overal aanschuiven. Wat er uit komt, dondert verder niet.

En dus mag Joanna met droge ogen beweren dat de monarchie een ondemocratische instelling is. Ach gut. Joanna studeert dus ook al geen politicologie. Dan zou ze namelijk weten dat tweederde meerderheid in de Eerste en Tweede Kamer volstaat om de hele monarchie aan de kant te zetten. Maar blijkbaar is die tweederde meerderheid er niet, sterker nog, er is in de verste verte geen gewone meerderheid voor.

Niemand zit hier namelijk te wachten op President Balkenende, Lubbers of Kok. Laat staan op president Joanne.

Koning

We krijgen een koning! Op de radio, op tv, in de krant, dat was het eerste wat mensen te binnen schoot als hen werd gevraagd naar de troonsafstand van Beatrix.

En opeens zat ik weer in de zesde klas van de School voor Gereformeerd lager onderwijs in Zuidhorn. Het Hoofd der School gaf een geschiedenisles over ons geliefde koningshuis en was net alle vorsten vanaf 1815 bij langs gegaan.

Het kan niet anders, weet ik nu, of de les heeft grote hiaten gehad. Het was één grote lofzang op de verdiensten van de Oranjevorsten en dat is, zoals iedereen weet, op zijn minst een eenzijdige weergave van de werkelijkheid.

Reken maar niet dat onze oortjes ook maar iets hoorden over de homoseksuele contacten van Willem II die hem chantabel maakten, of de gekte van Willem III die zijn ministers en dienaren tot wanhoop dreef. Integendeel, een koning, dat was toch wel je ware, vond het Hoofd. Koninginnen waren daarvan een slap aftreksel.

Natuurlijk, hij had grote eerbied voor Hare Majesteit, dat was hij verplicht. En ze hadden het goed gedaan, de twee vrouwen die we tot dan toe hadden meegemaakt. Zij konden er per slot van rekening ook niets aan doen dat ze als vrouw waren geboren. Maar straks, dan kwam Willem-Alexander op de troon, dan hadden we weer een koning. En zo hoorde het ook. Eindelijk.

Nu is het zover, het Hoofd der School krijgt postuum zijn zin. En toch heeft hij iets over het hoofd gezien. Onze nieuwe koning krijgt straks een koningin aan zijn zijde. Raar natuurlijk. Een koning is getrouwd met een koningin maar omgekeerd blijkbaar niet.

Ik denk echter te weten waarom dat zo is. Kijk naar de koningen Willem, I, II en III. Zij hadden een koningin aan hun zijde en ze hadden haar nodig ook. De koninginnen echter deden hun werk zo goed dat ze helemaal geen koning nodig hadden.

En dat is de oplossing van het raadsel. Een koning kan het niet alleen, een koningin wel.