Joyce Meyers evangelie

Haar naam zingt al een paar jaar rond: Joyce Meyer. Ik ben meestal niet erg gecharmeerd van mensen die worden aangekondigd als grote predikers, zeker niet als ze uit de Verenigde Staten komen, en al helemaal niet als er hele kuddes op afstormen. Maar ik wil me niet laten regeren door mijn eigen vooroordelen.

Zaterdag was ze in Nederland, ze sprak in Rotterdam in Ahoy. En na het artikel over haar in het Nederlands Dagblad te hebben gelezen, zocht ik haar website op. Er stonden allemaal tv-uitzendingen op en ik heb er eentje helemaal afgeluisterd.

joyce-meyer-2Eerste gedachte: wat een raar mens. Heel vreemd mondje (plastische chirurgie of aangeboren?), raar loopje over het podium. Maar dat terzijde.

Inhoudelijk was het niet veel bijzonders, gewoon de gebruikelijke tirades over ‘een gezonde geest in een gezond lichaam’, gepropageerd als Bijbels statement in plaats van een klassiek Grieks idee.

Ze maakte handig gebruik van het woord ‘prosper’ in de Engelstalige bijbel en interpreteerde dat als ‘voorspoed’, terwijl in de Nederlandse vertaling gewoon staat, dat het goed met je gaat. Meyer kan dat blijkbaar alleen materieel invullen en hangt er vervolgens een hele theologie aan vast.

Dat is meteen mijn grootste bezwaar tegen Meyer: God wil dat je geniet en dat het je voor de wind gaat. Welvaartsevangelie heet dat en ze brengt het zelf in de praktijk met een privévliegtuig en een hele dure auto. Daar zit je dan met je bijstandsuitkering in een achterbuurt, niet geestelijk genoeg geleefd, blijkbaar.

Maar ja, ze heeft dan ook geen theologie gestudeerd, want dat hoeft niet. Ze heeft een roeping van God gekregen en die bestond niet uit tomaten kweken, zei ze zelf. Gelukkig voor de tomaten misschien, maar wel weer jammer voor de mens…

Haar voordracht bestond uit een combinatie tussen een preek, gezondheidsadviezen en een cabaretvoorstelling, en dat pakt treurig uit voor alle disciplines. De preek had de diepgang van een bord yoghurt en had bovendien vooral Joyce Meyer zelf als onderwerp, het cabaret was flauw en de gezondheidsadviezen kan een kind van acht je ook vertellen.

Ondertussen kwamen er wel tienduizend mensen op haar af. En daar werd ik een beetje treurig van op deze zonovergoten maandagmiddag.

(Ex)-vrijgemaakt

Ethicus Douma verlaat vrijgemaakte kerken, stond in het Nederlands Dagblad van zaterdag. Dat kwam, ondanks dat Douma zijn bezwaren tegen de koers van de GKv niet onder stoelen of banken stak, voor veel kerkgenoten waarschijnlijk toch hard aan.

Dat zou vroeger anders zijn gegaan. In het ND van 25 jaar geleden had dan gestaan: dr. J. Douma verlaat de Gereformeerde kerken. Mèt hoofdletter en zonder de toevoeging vrijgemaakt. Want zoals elk vrijgemaakt kind op de gereformeerde school leerde: gereformeerd wàs vrijgemaakt, en omgekeerd. Ook had het minstens op de voorpagina gestaan, maar dat kan maandag nog altijd, getuige het tijdstip van plaatsing op internet.

boekenkast 2In de tijd dat ik lid was van een der(!) vrijgemaakte kerken, was boekjes schrijven de grote hobby van de gemiddelde dominee. Die boekjes werden dan besproken in de kerkelijke pers met als gebruikelijke uitkomst: ‘we hebben hierin weer een rijk boekje mogen ontvangen’. Er waren vrijgemaakten die een aparte boekenkast hadden gereserveerd voor dit soort werkjes, al dan niet in serie uitgegeven.

Ik ken zelf dr. J. Douma (ik weet pas sinds enkele jaren dat hij Jochem heet) vooral van zijn boekjes over allerhande ethische onderwerpen. Die van Douma waren voor die tijd best te pruimen. Hij was geen scherpslijper naar de begrippen van toen. Je kreeg niet het idee dat de hellepoorten al wijd voor je open stonden als je het niet met hem eens was. Dat was vaak wel anders.

Toch opvallend dat juist iemand die geen scherpslijper was, vanwege zaken als ‘de vrouw in het ambt’ (daar heb je hem weer!) nu vertrekt. Het lijkt een beetje op de wet van de remmende voorsprong. Sommige uitgesproken standpunten blijken op een goed moment echt onhoudbaar, van mening veranderen is dan onvermijdelijk. Langzaam opschuiven van ‘links’ naar ‘rechts’ gaat veel geruislozer.

Het heeft ook wel iets standvastigs. Maar ook die op zichzelf bewonderenswaardige eigenschap kan een valkuil worden.

Schaamte

Sinds ik 15 jaar geleden de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) verliet, is er veel veranderd, wordt mij vaak verteld. Het liveblog van de synode in het Nederlands Dagblad was echter voldoende om de oude nestgeur weer in alle hevigheid mijn neusgaten te laten binnendringen.

M/V in de kerk heet het rapport dat de afgelopen weken besproken werd op de synode. Ik heb het liveblog de laatste weken met kromme tenen gevolgd. Alle bekende (non)argumenten passeerden de revue.

Een mooie redenering is de volgende:
‘Het doorlopend spreken van de Schrift laat twee lijnen zien. De ene lijn is die van gelijkwaardigheid tussen man en vrouw – de andere die van het verschil in verantwoordelijkheid die God aan man en vrouw heeft gegeven; deze beide lijnen moeten verdisconteerd worden.’
Bible_Gustave-Dore-Deborah
Geen spoor van het idee dat er wellicht ook culturele connotaties vervlochten zijn in de Bijbel. Hij is blijkbaar zo uit de hemel gevallen, net als de koran. Het refrein is: als vrouwen maar niet gaan ‘regeren’. Het toont de preoccupatie van de GKV met gezag. Mannenprobleempje?

Nu benoemt de synode deputaten M/V en ambt die zich gaan bezinnen op de kerkelijke ambten. ‘Doel is onder meer na te gaan hoe vrouwen binnen die structuur goed ingezet kunnen worden voor Gods koninkrijk.’ Vrouwen lijken wel werknemers van de mannelijke ambtsdragers…

En vrouwen inzetten kan, want niet al het werk van ambtsdragers heeft direct met ‘het dragen van de verantwoordelijkheid voor de geestelijke leiding aan de gemeente’. Als het niet zo tragisch was, zou je erom kunnen lachen.

Als doekje voor het bloeden moeten deze deputaten ‘het gesprek over de roeping en het recht van vrouwen ook hun (cursivering IE) gaven in te zetten in de kerken stimuleren en ondersteunen’. Dit alles ‘met het oog op een praktijk die het veelkleurig spreken van de Schrift weerspiegelt’, waarbij er bijzondere aandacht is voor Schriftgetrouw en gehoorzaam Bijbel lezen, de invloed van de maatschappij op het denken en handelen van christenen, en de bijzondere en aanvullende verschillen tussen man en vrouw.

Frappant, dat er blind van wordt uitgegaan dat mannen en vrouwen (niet als groepen maar alle mannen en alle vrouwen) verschillende gaven en talenten hebben die direct te relateren zijn aan hun sekse. Terwijl toch duidelijk is dat de verschillen tussen individuen veel groter zijn dan die tussen mannen en vrouwen als groep.

Waarom raakt mij dit, 15 jaar na mijn afscheid, nog zo sterk? Omdat het mij er opnieuw van doordringt hoezeer vrouwen nog steeds worden achtergesteld, al dan niet dierbaar geformuleerd.

Al die uitspraken van de vrijgemaakte mannenbroeders waarin vrouwen echt niet (o nee, echt niet, hoor!) minder waard zijn dan mannen, al die schone woorden en fraaie volzinnen over de taak en de plaats van ‘de vrouw’ maken de geringschatting, al dan niet bewust, pijnlijk zichtbaar.

Slechts een enkel synodelid zei zich te schamen en zich ongemakkelijk te voelen: mannen die uitspraken doen over vrouwen, zoals ze al eeuwen doen.

Ik schaam mij ook, plaatsvervangend.