De eerste spetters die de in de vijver gegooide steen van Edward Snowden deed opspatten, zijn weer opgedroogd. En dat is te merken.
In plaats van te onderzoeken of de man gelijk heeft, wordt hij zelf onder het vergrootglas gelegd. En wat je dan allemaal te zien krijgt! Snowden heeft tweemaal (!) een bijdrage gegeven aan de campagne van presidentskandidaat Ron Paul, zijn buren vonden hem niet leuk, Snowden heeft zijn school niet afgemaakt. David Brooks van de New York Times wijdde er een hele column aan.
En vervolgens kunnen alle psychologen op artikel 8 los. ‘Snowden is helemaal niet zo wars van publiciteit, anders had hij dit nooit gedaan’. ‘Hij wil eigenlijk alleen maar aandacht.’ ‘Hij deugt niet want hij brak zijn belofte van geheimhouding’.
Het zijn evenzoveel pogingen hem ongeloofwaardig te maken en de aandacht af te leiden van waar het om gaat: onze persoonlijke gegevens, mails, telefoontjes en alles waarvan we dachten dat het ‘onder ons’ bleef, liggen ergens in een grote databank opgeslagen. Waarom? Omdat we mogelijk een gevaar vormen voor de veiligheid van de Verenigde Staten, ooit, ergens.
Een veelgehoord verwijt is dat van hypocrisie. We twitteren en Facebooken er op los en gooien zodoende ons hele leven op het internet maar we jammeren als we worden bespioneerd. Dat argument deugt niet. Privé-informatie op internet gooien doen we namelijk zelf, uit eigen vrije keuze. We delen alleen dat wat we kwijt willen, meer niet.
Afgezien daarvan kunnen eenvoudig allerlei onjuiste conclusies worden getrokken uit ons surfgedrag. Recept gezocht voor konijn en daarna naar informatie over slachten? Daarmee heb je nog geen konijn aan zijn achterpootjes in de schuur hangen. Om maar iets heel onschuldigs te noemen…
En de veiligheid dan? Osama Bin Laden is gevangen genomen door deze praktijken en er zijn wellicht aanslagen door verijdeld. De vraag is alleen hoe ver een land mag gaan. Mag het zelfs alle onderdanen van andere landen bespioneren? Waar vind je de balans?
Dan is er het probleem van uitdijen. Dergelijke praktijken kunnen klein beginnen maar enorm groeien, zeker als het in het geheim wordt gedaan en er geen controle plaatsvindt. Resultaat is volstrekte willekeur. Daar was al een mooi voorbeeld van: de Stasi. En het enige wat de Stasi uiteindelijk heeft opgeleverd is een mooie film.
Wat heeft de prioriteit, veiligheid of vrijheid? Doe mij toch maar vrijheid. De kans dat er ergens toch een aanslag lukt die anders was tegengehouden, is dan de prijs die we voor de vrijheid betalen. Want wat verdedig je anders nog?
Inmiddels is Snowden ontslagen wegens ‘het overtreden van de ethische code en richtlijnen van het bedrijf’. Ethische code??
