Lekker gezond

Patat, bier, snoep en andere zaken die het leven van de Nederlander veraangenamen, worden een stuk duurder. Dat wil zeggen, als de Taskforce Beheersing Zorguitgaven zijn zin krijgt want ongezond leven, zegt de taskforce (zijn de Nederlandse woorden op?), moet meer geld gaan kosten.

Het is een loffelijk streven, goed voor de mens en voor de begroting van de gezondheidszorg. Nu de uitwerking nog.

En daar zit hem de kneep. Want wat is ongezond? Snoep natuurlijk en andere producten waar suiker in zit. Probleem is alleen dat in bijna alle kant-en-klare producten suiker zit, zelfs in worst! In chocolade zit ook suiker maar van donkere chocolade is bewezen dat het juist wel gezond is.

Vet is ook slecht. Dat wil zeggen, transvetten (die ontstaan tijdens het productieproces van bijvoorbeeld koek) en dierlijke vetten. Maar vet op zich is niet ongezond, je hebt het zelfs nodig omdat bijvoorbeeld vitamine E alleen in vetten zit. Noten zitten vol vet maar zijn heel gezond. Dat geldt alleen weer niet voor het zout dat er vaak op is gedaan.

Daarnaast vervangt de fabrikant vetten vaak door gemodificeerd zetmeel en suikers, en daar schiet de lijnende mens weinig mee op. Kijk maar eens op het etiket van een potje light pindakaas: voor de helft zetmeel en suiker.

De gang van zaken rond alle keurmerken voor gezond voedsel maakt mij er niet geruster op. Bijna alle light-producten hebben een gezondheidskeurmerk, zelfs light frisdrank! Idioot natuurlijk, daar niks gezonds aan. Maar voor het verkrijgen van zo’n keurmerk betaalt de producent een smak geld. Hij moet natuurlijk aan een aantal eisen voldoen maar het ontbreken van een keurmerk wil niet zeggen dat het product dus ongezond is.

Je kunt ook naar de andere kant kijken. Wat is gezond? Groente en fruit, daar is iedereen het over eens. Maar juist die voedingsmiddelen zijn duur, ook als je alleen seizoensgroente koopt.

En dan nog al die producten die op zich niet slecht zijn, of zelfs gezond, als je er maar niet te veel van eet. Rode wijn is goed voor je, behalve als je twee flessen per dag drinkt. Een beetje vlees is gezond, maar elke dag uitgebreid barbecueën is weer niet aan te raden.

De taskforce had op zijn minst kunnen adviseren dat groente en fruit veel goedkoper moet worden. Dan mag snoep van mij tien keer in prijs verdubbelen, evenals taart, frisdrank en de zogenaamde gezonde tussendoortjes. Het geld dat dat oplevert, kan worden besteed aan het goedkoper maken van groente en fruit.

O ja, en kunnen we energiedrankjes dan meteen helemaal verbieden?

Overgewicht

Dikke kinderen waren vroeger zo zeldzaam dat ze bijna automatisch werden gepest, net als brildragers en beugelbekken.

Die tijd is geweest, zowel voor wat betreft het overgewicht, de bril als de beugel. Maar overgewicht blijft een probleem, in tegenstelling tot de andere twee. Overgewicht kost de maatschappij geld en dus bemoeit de overheid zich ermee, zo zijn de mores nu eenmaal. Doe wat je wilt, behalve als het geld kost.

Maar de bemoeienis van de overheid moet natuurlijk wel baat hebben, anders kost het nog meer geld. De RIVM onderzocht daarom het beleid van scholen ten aanzien van overgewicht. En wat blijkt: een op drie ‘doet er aan’. Een vrij vage omschrijving, en dat is geen wonder. Want waar komt het beleid op neer: er wordt over gepraat, er is nu meer gezonde voeding en bronwater (!) te koop. Indrukwekkend!

De andere kant van de medaille is er natuurlijk ook: op 80% van de scholen staan snoepautomaten en op sommige zijn zelfs pizzapunten te koop. Verder zijn de scholen van mening dat de ouders eerstverantwoordelijk zijn voor wat hun kinderen eten. Terecht, maar daarmee komen we pas echt tot des poedels kern.

Ouders kopen hun eten in de supermarkt, net als iedereen. En dan weet je het eigenlijk al want wat ligt daar prominent in de schappen: kant-en-klaar eten, gangpaden vol snoep en chocolade, vitrines vol toetjes waarbij keuze uit 15 soorten vanillepudding niet ongewoon is; en verder alle denkbare zakjes en pakjes die eten een smaak geven die in de natuur nog nooit is uitgevonden, al lijkt de smaakaanduiding daar wel op te wijzen. Ooit aardbeienyoghurt gegeten die echt naar aardbeien smaakt?

Scheikunde
Werp één blik op het etiket van wel willekeurig kant-en-klaar product dan ook en je schrikt je het apelazarus als je goed was in scheikunde, of je weet absoluut niet wat er staat. Maar wat iedereen wel kan zien, is hoeveel suiker erin zit verwerkt, zeker als je weet dat het ook glucose of fructose kan heten. Zelfs in worst zit suiker!

Kortom, het vereist een creatieve culinaire geest en een behoorlijke dosis warenkennis om alle rotzooi te vermijden die ons wordt voorgeschoteld en toch niet om te komen van de honger. Misschien kan het RIVM eens kijken naar de voedingsindustrie?
En een gratis tip voor scholen: gooi die snoepautomaten de deur uit!