Deeltijdvrouwen

In tegenstelling tot Jeroen Pauw heeft Eva Jinek wel regelmatig vrouwelijke gasten. Zo ook afgelopen maandagavond toen minister Ingrid van Engelshoven en directielid van Aegon Nederland Ingrid de Graaf aanschoven. Onderwerp van gesprek: jonge vrouwen – ook zonder kinderen – kiezen vaker voor een deeltijdbaan dan jonge mannen.

Een op de drie jonge vrouwen kan niet leven van wat ze verdient, en zit dus onder de 920 euro per maand, bleek uit onderzoek van het SCP. De minister is geschrokken, vooral omdat de keuze voor deeltijd niet vrijwillig lijkt te zijn: er wordt hen geen voltijdbaan aangeboden.

Tot zover is het duidelijk maar daarna snap ik het niet meer. Vrouwen krijgen vanwege vooroordelen geen fulltime baan aangeboden, zegt de minister en dat is discriminatie. De minister wil nu dat de vrouwen dat gaan ‘aangeven’. Het lijkt me allemaal een beetje suf. Vrouwen die zelf hun inkomen willen verdienen, kunnen zoiets toch ook zelf bedenken. Wil je graag meer werken, zeg dat dan tegen je baas. Saillant detail: de meeste deeltijdbanen zijn te vinden in zorg en onderwijs, waar juist een tekort is. Een werkgever kan niet genoeg mensen vinden, maar biedt toch alleen parttime banen aan. Klinkt niet logisch.

Niet alleen jezelf kunnen bedruipen is belangrijk, het heeft ook te maken met je carrièreperspectief, meent Van Engelshoven. Topvrouw Ingrid de Graaf dankt haar carrière – ze begon als secretaresse – naar eigen zeggen aan het voltijdswerken omdat ze zo ‘meer getraind is’. Parttime werken zet je meteen op achterstand, is de conclusie. Als carrière alleen betekent dat je ergens aan de top van het bedrijfsleven belandt, heeft ze vast gelijk. Maar die banen zijn dun gezaaid.

Dat wil niet zeggen dat ik het helemaal oneens ben met de dames. Natuurlijk moet je voor jezelf kunnen zorgen, en ga je niet tegen je dochter zeggen dat er vanzelf een prins in een witte Mercedes komt voorrijden. Maar leven is meer dan werken alleen.

Dan komt de gebruikelijke riedel weer. In Nederland lopen we ver achter vergeleken met de rest van Europa. Dat zal best, in andere Europese landen is deeltijdwerken geen regel maar uitzondering. Maar loopt je dan meteen achter, of maak je andere keuzes? Daarnaast zegt de minister dat vrouwen meer zorgtaken hebben vanwege de heersende cultuur. Tja, daar ben je als vrouw zelf bij. Wat kan jou die cultuur schelen?

En dan natuurlijk het schoolplein waar je je als fulltime werkende moeder altijd moet verdedigen. Nu is het sowieso heel verstandig te allen tijde op gepaste afstand van het schoolplein te blijven. Een beetje chagrijnig word ik echter van De Graaf die zegt: ‘Het wordt gezien als jouw eigen keuze te gaan werken, en niet als iets wat andere moeders moeten opvangen’. Nee, natuurlijk niet!

Haar kinderen hadden er wel eens last van dat zij geen schoolpleinmoeder was, vertelt ze. Maar haar kinderen profiteerden ook van haar werk door mooie vakanties, hield ze hen voor. Dat is fijn voor haar maar dat gaat natuurlijk niet op voor alle werkende moeders, zeker niet voor de alleenstaande.

Helaas moesten haar kinderen wel eens vijf kwartier wachten tot zij kwam om haar kinderen luisvrij te maken. Doe dat thuis, denk ik dan, maar misschien zijn er inmiddels wel nieuwe luizenwetten. Aan de andere kant, je kunt ook gewoon ‘nee’ zeggen tegen de school.

Dan komt er toch nog een aap uit de mouw. Veel vrouwen vinden het gewoon lekker om drie dagen per week te werken. Ja! denk ik dan, ik ook! Ik werk om te leven, niet andersom. Daarnaast wil die diezelfde overheid – waarvan de minister een vertegenwoordiger is – graag dat we allemaal gaan mantelzorgen en vrijwilligerswerk doen. Ik ben benieuwd hoeveel uur de beide dames daaraan besteden.

Haal het maximale uit jezelf, hoorde ik een paar keer. Daar word ik altijd een beetje gejaagd van. Ik krijg dan een visioen van een boortoren die een oliebron helemaal leegpompt. Daar worden mannen ook niet blij van, vermoed ik. Wellicht wordt het tijd die vijf dagen per week eens los te laten en over te stappen naar vier dagen per week. Voor iedereen.

Schaamte

Sinds ik 15 jaar geleden de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) verliet, is er veel veranderd, wordt mij vaak verteld. Het liveblog van de synode in het Nederlands Dagblad was echter voldoende om de oude nestgeur weer in alle hevigheid mijn neusgaten te laten binnendringen.

M/V in de kerk heet het rapport dat de afgelopen weken besproken werd op de synode. Ik heb het liveblog de laatste weken met kromme tenen gevolgd. Alle bekende (non)argumenten passeerden de revue.

Een mooie redenering is de volgende:
‘Het doorlopend spreken van de Schrift laat twee lijnen zien. De ene lijn is die van gelijkwaardigheid tussen man en vrouw – de andere die van het verschil in verantwoordelijkheid die God aan man en vrouw heeft gegeven; deze beide lijnen moeten verdisconteerd worden.’
Bible_Gustave-Dore-Deborah
Geen spoor van het idee dat er wellicht ook culturele connotaties vervlochten zijn in de Bijbel. Hij is blijkbaar zo uit de hemel gevallen, net als de koran. Het refrein is: als vrouwen maar niet gaan ‘regeren’. Het toont de preoccupatie van de GKV met gezag. Mannenprobleempje?

Nu benoemt de synode deputaten M/V en ambt die zich gaan bezinnen op de kerkelijke ambten. ‘Doel is onder meer na te gaan hoe vrouwen binnen die structuur goed ingezet kunnen worden voor Gods koninkrijk.’ Vrouwen lijken wel werknemers van de mannelijke ambtsdragers…

En vrouwen inzetten kan, want niet al het werk van ambtsdragers heeft direct met ‘het dragen van de verantwoordelijkheid voor de geestelijke leiding aan de gemeente’. Als het niet zo tragisch was, zou je erom kunnen lachen.

Als doekje voor het bloeden moeten deze deputaten ‘het gesprek over de roeping en het recht van vrouwen ook hun (cursivering IE) gaven in te zetten in de kerken stimuleren en ondersteunen’. Dit alles ‘met het oog op een praktijk die het veelkleurig spreken van de Schrift weerspiegelt’, waarbij er bijzondere aandacht is voor Schriftgetrouw en gehoorzaam Bijbel lezen, de invloed van de maatschappij op het denken en handelen van christenen, en de bijzondere en aanvullende verschillen tussen man en vrouw.

Frappant, dat er blind van wordt uitgegaan dat mannen en vrouwen (niet als groepen maar alle mannen en alle vrouwen) verschillende gaven en talenten hebben die direct te relateren zijn aan hun sekse. Terwijl toch duidelijk is dat de verschillen tussen individuen veel groter zijn dan die tussen mannen en vrouwen als groep.

Waarom raakt mij dit, 15 jaar na mijn afscheid, nog zo sterk? Omdat het mij er opnieuw van doordringt hoezeer vrouwen nog steeds worden achtergesteld, al dan niet dierbaar geformuleerd.

Al die uitspraken van de vrijgemaakte mannenbroeders waarin vrouwen echt niet (o nee, echt niet, hoor!) minder waard zijn dan mannen, al die schone woorden en fraaie volzinnen over de taak en de plaats van ‘de vrouw’ maken de geringschatting, al dan niet bewust, pijnlijk zichtbaar.

Slechts een enkel synodelid zei zich te schamen en zich ongemakkelijk te voelen: mannen die uitspraken doen over vrouwen, zoals ze al eeuwen doen.

Ik schaam mij ook, plaatsvervangend.

Communicatie

Vandaag ontdekte ik het weer: ik begrijp vrouwen niet. Of eigenlijk: ik communiceer anders dan de meeste vrouwen. En dat terwijl ik zelf toch echt een vrouw ben.

Het begon met een Twitter-conversatie waarvan ik pas achteraf begreep dat de vrouw in kwestie graag bevestigd wilde worden in haar (terechte) boosheid. Een andere twitteraarster deed precies wat van haar werd verlangd: empathie laten zien, mee mopperen, voorzichtig wat andere gezichtspunten erbij halen.

Ik niet. Ik verwoordde kort en goed wat ik ervan vond, en daarmee basta. Verwarring. Zo makkelijk lieten de dames zich hun virtuele psycholoog niet afnemen. Ik had het niet begrepen, vonden zij.

Nu is dit voor mij niet nieuw. Meisjes vond ik als kind niet erg interessant, ik had liever vriendjes. Meisjes wilden met poppen spelen, ik met blokken, autootjes en lego. Gelukkig had ik een moeder die het prima vond dat haar dochter met auto’s speelde, maar daarmee was zij behoorlijk haar tijd vooruit, weet ik uit verhalen van leeftijdgenoten.Ineke foto klein

Maar toen kwam de tijd dat de jongetjes en meisjes in aparte werelden gingen leven, zo rond een jaar of acht. Dat was balen. Nu móest ik wel met meisjes spelen. En werd ik overgeleverd aan oeverloos gezemel over welk spelletje we zouden doen, geklungel met poppen, eindeloos gezanik over niks.

Uit pure wanhoop ben ik de Goud-Elsje-boeken gaan lezen, over een voorbeeldig meisje dat ontzettend lief was en alles goed deed. Ik moest toch een keer leren een echt meisje te worden… Nooit gelukt dus. En nog steeds snap ik vrouwelijke communicatie vaak pas halverwege of achteraf.

Ben ik een uitzondering? Nee, volgens Brits onderzoek heeft een op de zeven vrouwen een zogenoemd ‘zeer mannelijk brein’. Waardoor je je gaat afvragen wat mannelijk of vrouwelijk is, maar dat terzijde.

Meestal blijven wij vrouwen met een mannelijk brein incognito maar af en toe kom ik soortgenoten tegen. Feest der herkenning! Dus, vrouwen en mannen van Nederland, weg met Mars en Venus, wij komen allemaal gewoon van de Aarde.

Baard

De baard is terug. Ik dacht het al eerder maar sinds gisteren weet ik het zeker. Een van de Zoons stak onverwacht zijn bebaarde gezicht om de deur (‘Kijk mam, een baard! Hoe vind je hem?’) en bevestigde mijn indruk dat steeds meer mannen een baard dragen. Jonge mannen vaker dan oudere, trouwens.

Gisteravond zag ik bij DWDD Daniël Lohues met een enorme baard, met veel wit erin. Mooi! De gitarist van Triggerfinger draagt ook al zo’n fraai exemplaar en George Clooney zag ik met baard, evenals half mannelijk Hollywood. Sterker nog, wie eenmaal beard intikt op Google afbeeldingen, duizelt het van de bebaarde beroemdheden, sommigen nauwelijks nog herkenbaar.

Ik ben er blij mee. De metroseksueel die een paar jaar gelden de straten onveilig maakt, werkte me altijd een beetje op de zenuwen. De metroseksueel was, voor wie het is vergeten of heeft verdrongen, een man met vrouwelijke trekken als daar zijn: gevoelig, meelevend en zachtaardig. En baardloos. Geef mij maar een echte man, vrouwen zijn er al genoeg.
baard
Echtgenoot laat zich vooralsnog helaas niet vermurwen een fullgrown baard te laten staan. Een sik is het maximum aan gezichtsbeharing, meer praat ik er niet aan. Jammer! Zo’n mooie witte baard, wie wil dat nou niet? En het lijkt me ook zo makkelijk om niet meer te hoeven scheren ’s morgens vroeg.

Het is ook een beetje jaren ’70-nostaligie, ik geef het eerlijk toe. Een van de weinige leuke dingen uit dat decennium was de baard. En het doet ook een beetje denken aan de 19e eeuw, toen iedere zichzelf respecterende man een baard droeg. Het enige wat onze aanstaande koning wat mij betreft van zijn voorganger Willem III mag overnemen, is zijn baard.

Rest mij nog mijn medelijden uit te spreken met de man die niet voldoende haargroei op het gezicht heeft om een fatsoenlijk baardje te kweken. Troost u: ook deze mode gaat gewoon weer over!

Grijs

De zoveelste witte haar die ik van mijn stemmig zwarte Kerstjurk plukte, deed me even diep zuchten. Wéér eentje…

Eigen schuld, ik weet het. Ik weiger halsstarrig mijn haar te verven, deels uit luiheid, deels uit balsturigheid en deels ter vermijding van uitgroeistress. Bovendien vind ik dat je er niet altijd op vooruitgaat, vaak zie je er door het gekleurde haar nog ouder uit dan je al bent.

Beste voorbeeld is Gretta Duisenberg die met haar pikzwarte haardos het voorkomen heeft van een heks, al is dat in haar geval ook wel weer eerlijk.

Zoals bij bijna alles is ook bij het ouder worden een zekere onevenwichtigheid te bespeuren tussen beide seksen. Gaan mannen er vaak op vooruit, voor vrouwen geldt het omgekeerde.

Mannen krijgen wat doorleefdere en dus interessantere koppen, kaal en grijs worden is geen probleem (al denken die sukkels zelf van wel) en het bijpassende salarisstrookje is meestal evenredig meegegroeid met de jaren. En eerlijk is eerlijk, dat helpt ook.

Niet dat ze zich alles kunnen veroorloven, èn te dik, èn grijs, èn kaal, èn saai, daar trappen wij natuurlijk niet in. Een beetje moeite mag hij ook wel doen.

Vrouwen daarentegen zakken in en uit, worden dik op de verkeerde plaatsen en wat bij mannen rijp heet, is bij hen gewoon oud. Cosmeticafabrikanten kunnen net zo goed ‘oude’ of ‘stokoude huid’ op hun etiketten zetten in plaats van ‘rijpere’ of ‘zeer rijpe huid’.

Daarbij komt, en dat maakt het extra oneerlijk, dat vrouwen op andere dingen letten bij mannen dan omgekeerd. Vrouwen vallen op inhoud, mannen op uiterlijk. Oké, lichtelijk overdreven en er zijn heus vrouwen die er anders over denken, maar toch…

Vraag vrouwen of ze graag een heel mooie man willen hebben en de meesten kiezen eieren voor hun geld. Een mooie man is een onzeker bezit en bovendien lang niet zo aantrekkelijk als een stoere man. Een cabrio is daarbij niet nodig! Meisjes van 16 kiezen voor mooi en cabrio, echte vrouwen kiezen voor stoer en spannend, of voor braaf, betrouwbaar en een Peugeot.

Mannen daarentegen worden tot op hoge leeftijd geregeerd door hun testosteron en dat hormoon vraagt om jong en slank, lange benen en lang blond haar. Het is een beetje sneu, ook voor henzelf, maar wel waar.

Vrouwen weten dat en in plaats van manmoedig hun lot te dragen, gaan ze hun haar verven.
Niet doen! Helpt niet! Je wordt er alleen maar ouder van!

Feminist

Er zijn van die dagen dat ik weer precies weet waarom ik feminist ben. Vandaag is zo’n dag. Op Trouw zag ik een filmpje dat, voor mensen die het nog niet weten, duidelijk maakt hoe vrouwen in de media worden geportretteerd.
En dat wijkt niet veel af van hoe het de afgelopen eeuwen is geweest. Een vrouw moet mooi en dom zijn. En als ze niet dom is, moet ze maar doen alsof.

Een strak lijf, niet getekend door rimpels, overbodige kilo’s en zwangerschapsstriemen. Lange benen, pronte borsten, vlekkeloze huid. Als je dat allemaal hebt, mag je als gewillige stoeipoes optreden in reclamefilmpjes en clips.

Ook de reclame voor mannenpakken van Suitsupply komt in het filmpje voor. Suitsupply wil mannen de illusie geven dat als zij een van hun kledingstukken dragen, oogverblindend mooie vrouwen onmiddellijk hun benen spreiden, klaar om te worden gepenetreerd.

Ranziger heb ik het tot nu toe niet gezien. Wat de firma zelf omschrijft als ‘erotische taferelen’ lijkt nog het meest op een serie verkrachtingsscènes.

Maar dat is reclame, kun je tegenwerpen. Iedereen weet dat het niet echt is. De ellende is alleen dat reclame zo alomtegenwoordig is geworden dat die onvermijdelijk een onuitwisbare indruk achterlaat op, om maar een zijstraat te noemen, de kinderziel. Die van meisjes èn jongens.

Maar bij reclame blijft het niet. Videogames, films, tv-programma’s, clips, en ‘nieuws’ laten voornamelijk één beeld zien van vrouwen: het uiterlijk. Vooral de Amerikaanse zenders zijn er een ster in en omdat Amerika al meer dan eens ons voorland is gebleken, ben ik er niet gerust op.

“You get a woman in the Oval Office, the most powerful person in the world, what’s the downside?” vraagt een anchorman aan een politiek commentator. “You mean besides the PMS and the mood swings?” antwoordt hij.

Belangrijke vragen aan mannelijke presidentskandidaten: ‘How about the economy?’ Belangrijke vragen aan hun vrouwelijke concurrenten: ‘Do you have breastimplants?’ Met een brede grijns geeft Sarah Palin antwoord.

Is Sarah Palin slim? Het lijkt er niet op maar eigenlijk heb ik geen idee en ik zal er voorlopig wel niet achterkomen ook. Als ze het is en als ze president wil worden, verbergt ze haar hersens.

Een Nederlands voorbeeld? In de boekhandels liggen opvallend veel boeken met de foto van de vrouwelijke auteur prominent op de voorpagina: mooie, jonge vrouwen. Is schrijverstalent aan hen voorbehouden?
‘A fine ankle is of more use to a woman than brains’, las ik ooit in een boek uit de jaren ’30. Het feminisme blijkt 80 jaar later nog even actueel.