Staken

Het hele onderwijs staakte. Dat wil zeggen niet ‘al het onderwijzend personeel’, maar onderwijzend personeel van basisschool tot universiteit. En dat was voor de eerste keer. Het water staat het onderwijs tot aan de lippen, maar dat wisten we al.

Niet alleen in het onderwijs, in de hele publieke sector staat het water tot aan de lippen. Dus ook in de zorg, bij de politie, de rechterlijke macht, en zo meer. Maar omdat er steeds per sector gestaakt en gedemonstreerd wordt, lijkt het alsof die sectoren ten opzichte van elkaar moeten gaan bewijzen hoe erg het wel niet is, en dat er juist bij hen ècht meer geld bij moet.

Het resultaat is voorspelbaar. “Wat nou, salarisverhoging,” hoorde ik een werknemer in de zorg zeggen. “Hoeveel denk je dat ik verdien? Ik zou m’n handen dichtknijpen met zo’n inkomen!” Het probleem ligt uiteindelijk ook niet bij het al dan niet te lage salaris op zich. Het werkelijke probleem is dat je heel aardig moet verdienen – al dan niet met z’n tweeën maar zeker als je alleen de kost verdient – wil je niet meer in aanmerking komen voor toeslagen. En dat is raar. Want als je een hbo-functie hebt en je kunt daarmee niet genoeg verdienen om gewoon je gezin te kunnen onderhouden, dan is er iets behoorlijk mis.

Het is het bekende verhaal. Jarenlang is er bezuinigd op lonen, behalve dan dat er af en toe een procentje bij komt. Maar zoals cijfers van de Rabobank al aantoonden, is het besteedbaar inkomen er in de afgelopen veertig jaar nauwelijks op vooruitgegaan. Wie er wel op vooruitgingen waren de grote bedrijven met hun aandeelhouders, die ook nog eens voor een deel in het buitenland zitten. En die bedrijven sloten bovendien deals met de belastingdienst waardoor winsten kunstmatig werden gedrukt, en soms zelfs helemaal niets werd betaald. Want ja, die banen, hè…

Maar de wal keert het schip al. Scholen moeten nu dure ZZP’ers inhuren, hun eigen oude werknemers. Ziekenhuizen idem dito. Tel uit je winst!

De vakbonden lijken alleen machteloos toe te kunnen kijken. Bestrijden de bonden elkaar? Gunt de onderwijsbond de politiebond niks? Zijn de bonden definitief te klein geworden? Ondertussen spint de overheid garen bij deze gang van zaken. Je gooit een paar miljoen hier over de schutting, een paar miljoen daar, waar maar het hardst wordt geschreeuwd, gedemonstreerd of gestaakt. En verder is het gewoon pappen en nathouden, want mensen die in de publieke sector werken, hebben hun werk meestal niet uitgekozen omdat je er zo lekker mee verdient. Die laten de boel heus niet in de steek.

Er zit maar één ding op. Staken. En dan allemaal, de hele publieke sector, politiemensen, de rechterlijke macht, ziekenhuispersoneel, onderwijspersoneel, mensen die in de zorg werken. Stel je voor, alle mensen in de publieke sector doen helemaal niets meer, één dag is al genoeg. Maar zo lang zij de handen niet ineenslaan, worden ze tegen elkaar uitgespeeld.

Solidariteit

De ziektekostenverzekering blijft de gemoederen bezig houden. Nu deed het CPB weer een duit in het zakje: laag opgeleiden zouden minder in hun basispakket moeten hebben. Je werd vroeger voor minder aan de schandpaal genageld.

Maar die tijden zijn voorbij. Het is prijsschieten op iedereen die minder opleiding heeft dan HBO en minder verdient dan twee keer modaal. Ondertussen kun je je afvragen of het niveau van HBO en meer nog steeds is wat het was.

Immers, je hoeft geen afgestudeerd socioloog te zijn om te weten dat een hoge opleiding niet per se betekent dat je een hoog salaris verdient. Niet iedereen die aan een universiteit gaat studeren, kiest een richting waarmee hij binnenloopt. En niet iedereen die een MBO-opleiding volgde, verdient nu het minimum. Een loodgieter met een eigen bedrijf verdient meer dan een filosoof die slechts een parttime baan kan vinden.

Maar de VVD heeft blijkbaar maling aan de realiteit. Tweede Kamerlid voor de VVD Anne Mulder zei op Radio 1: “Het CPB legt de vinger op een heel zere plek. Je kunt niet tot in het oneindige de rekening van de zorg neerleggen bij mensen met een wat hoger inkomen die daar nauwelijks een beroep op doen.”

Een heel zere plek, ach gut. Mensen met een wat hoger inkomen (hoeveel is dat?) die nauwelijks een beroep doen op de gezondheidszorg? Lopen die niet onder de tram? Kunnen zij geen akelige ziektes krijgen? Dat er verband bestaat tussen een ongezonde levensstijl en hart- en vaatziekten en kanker is duidelijk. Maar hoe dat precies werkt, daar zijn wetenschappers bepaald nog niet uit. Nog afgezien van erfelijkheid en domme pech.

Dat een lage opleiding betekent dat ook kennis en vaardigheden op het gebied van levensstijl minder aanwezig zijn dan bij hoger opgeleiden, zal ongetwijfeld waar zijn. Maar mensen dan maar uitsluiten van bepaalde zorg is wreed. En dat een-op-een koppelen aan inkomen is ronduit dom.

Zuinig zijn en veel uitgeven

De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg gooide gisteren de knuppel in het hoenderhok. Burgers moeten ‘zelf hun oude dag gaan organiseren om verschraalde ouderenzorg te voorkomen’. Een handig hulpmiddel is de zorgverklaring, stelt het RVZ. De Raad is best trots op dat idee, ouderen kunnen zo straks zelf bepalen hoe hun zorg eruit ziet.

De formulering van dit bericht kwam me vaag bekend voor en hoe langer ik erover nadacht, hoe meer zaken me te binnen schoten waar de Nederlander meer over moet gaan nadenken en vooral, meer voor moet gaan betalen.

We moeten meer gaan sparen voor ons pensioen want dat blijkt verre van waardevast. Dat stond altijd al in de kleine lettertjes maar daar besteedden de pensioenfondsen tot voor kort liever geen aandacht aan.

We moeten meer gaan betalen voor de zorg van nu omdat de kosten de pan uitrijzen. Door de vergrijzing? Die blijkt daar maar voor een klein deel verantwoordelijk te zijn. Het vergoedingensysteem zorgt ervoor dat de arts meer betaald krijgt naarmate hij meer handelingen verricht. Tel uit je winst.

Het zou ook fijn zijn als we onze kinderen zouden helpen met hun hypotheek. Dat helpt de woningmarkt weer vooruit. En verder moeten we ze natuurlijk helpen met het financieren van hun studie anders bouwen ze teveel studieschuld op.

En zijn wij de belabberde toestand van de economie vergeten? Meer uitgeven graag, anders komen we nooit uit de crisis.

Zullen we daarnaast ook onze leningen snel afbetalen? Diezelfde leningen die ons slechts een paar jaar geleden door de bank werden aangesmeerd? En rood staan is ook niet handig…

Sparen daarentegen is wel een goed idee. Een appeltje voor de dorst, zeiden onze voorouders immers al? Daar moeten we weer een voorbeeld aan gaan nemen.

Het moet ook afgelopen zijn met de aflossingsvrije hypotheken, vier jaar geleden werden ze nog aangeprezen als slimme constructie maar nu zijn ze echt helemaal passé. Aflossen graag, en rap een beetje.

Verder is het zaak kinderen te krijgen. De RVZ heeft namelijk bedacht dat ouders wel eens wat meer van hun kinderen kunnen verwachten als ze oud en zwak zijn geworden. En dan hebben we het niet over mantelzorg maar over een forse geldelijke bijdrage. Weet de RVZ wat een kind kost? En wat als je geen kinderen hebt?

Zo langzamerhand is een salaris van een paar ton het minimum geworden, wil je aan al deze oproepen gehoor geven. Maar we kunnen in ieder geval niet meer zeggen dat we het niet geweten hebben. En met dat gegeven wast iedere politicus straks zijn handen in onschuld.

Lieve kinderen, we komen eraan!

Tante

Alles is anders in China, dus ook de gebruiken na een geboorte verschillen nogal met de Nederlandse.

Allereerst de zorg voor de kraamvrouw. Zij krijgt ander eten dan de rest van de familie: veel orgaanvlees als niertjes en lever, en eten waar je, aldus mijn schoondochter, van gaat zweten omdat er bijvoorbeeld gember in zit. En zweten is goed want daardoor verdwijnt alle onreinheid.

Berekent de Nederlandse kraamhulp exact het aantal uren dat zij in een gezin doorbrengt, in China trekt de hulp (aji of ‘tante’ genoemd) een maandlang bij de familie in.

Een maandlang 24-uurszorg! Maar de zorg blijft wel beperkt tot moeder en kind, in ieder geval, de tante hóeft niet meer te doen dat dat. Schoondochter concludeerde terecht dat de Nederlandse kraamhulp dan wel heel efficiënt moest zijn.

De eerste twee ‘tantes’ die de zorg voor Schoondochter en Kleindochter op zich hadden genomen, bevielen niet. De eerste had geen idee wat ze moest doen, de tweede deed niets dan klagen over de vele trappen die ze moest beklimmen en kwam verder nergens meer toe. Zoon slaagde erin de beide tantes de deur te wijzen zonder ze te beledigen. Knap werk…

Toen kwam de derde tante en dat was een schot in de roos. IJverig pakt ze het huishouden aan, sopt en boent, kookt niet alleen voor de kraamvrouw maar voor het hele gezin, kortom, geen moeite is haar teveel. En, heel belangrijk, ze besteedt veel aandacht aan hygiëne. Hoera voor tante nummer drie!